Son zamanlarda insanların en çok merak ettiği konulardan biri de kripto para. Hem Türkiye’de hem dünyanın pek çok ülkesinde insanlar kripto paraların ne olduğunu araştırmaktadır. Hatta 2021 yılının en çok aratılan arasında kripto paralar bulunuyor. Kripto para nedir? Kripto paralar nasıl satın alınır? Kripto para nasıl üretilir? Gibi soruları kullanıcılar araştırmaktadır. Ben de bu yazıda kripto paralar hakkında bilinmesi gerekenleri ve bilmediklerinizi anlatacağım.
Geleneksel para insan hayatından yavaş yavaş çıkıyor. Kağıt para belki de önümüzdeki yıllarda gerçekten tarih olacak. Günümüzde bile buna şahit oluyoruz. İnsanlar sadece rakamlarla işlem yapıyor. Yani dijital mecralar üzerinden birçok ödeme yapabilmek mümkün.
Tüketiciler tüm işlemleri mobil bankacılık üzerinden yapabiliyor. Bu yüzden kripto paralar aslında bir devrim niteliği taşıyor. Bu teknolojiye insanlar çabucak adapte olurken devlet oldukça temkinli yaklaşıyor. Devletleri tedirgin eden birçok yönü olmasından dolayı kabul edilmiyor. Ancak dünyanın artık vazgeçilmez bir gerçeği olduğunu söyleyebiliriz.
Kripto Para
Şifreleme yöntemi kullanılarak yazı, rakam ya da kodlama ile dijital varlık oluşturma olarak tanımlanmaktadır. Geleneksel para birimlerine alternatif olarak sanal ortamda üretilen para birimleridir. Kripto para birimlerinin en büyük farkı ise herhangi bir merkeze bağlı olmamasıdır.
Kripto paralar bir devlete ya da merkez bankasına bağlı değildir. Tamamen serbest ve merkeze bağlı olmadan çalışmaktadır. Dağıtık muhasebe defteri üzerinden işlem gören bir algoritma yapısına sahiptir. Bunun içinde blockchain teknolojisini kullanmaktadır.
İlk Kripto Para: Bitcoin
İlk kripto paranın çıkışı aslında 2000’li yıllardan daha önce dayanmaktadır. Çalışmalar, bizleri 1990’lı yıllara kadar götürüyor. Ancak resmi olarak insanların kripto paralarla tanışması 2009 yılında gerçekleşiyor. Satoshi Nakamoto adlı bir kişi ya da grup Bitcoin adlı kripto para birimini çıkarıyor.
Blok zincirine bağlı SHA-256 temeline dayanan ispatlanmış emek mekanizmasına sahip bir kripto ortaya çıkıyor. Dünya bu tarihte ilk kripto parayı tanımış oluyor. Zamanla Bitcoin gibi 9 binin üzerinde para birimi piyasaya çıkıyor. 2011 senesinden sonra Peercoin ispatlanmış emek sistemi yerine ispatlanmış hak teknolojisi kullanmıştır.
IOTA ise blockchain yerine Tangle teknolojisini ilk kullanan kripto para birimi oldu. Zamanla birçok kripto para birimi farklı projelerle günümüze kadar geldi. Kripto paralar bir merkeze bağlı olmasa da üreten şirket ya da kişilerin belli olduğunu söyleyebiliriz. Ancak Bitcoin gibi bazı kripto paraların üreticisi belli değil. Kimliği bir sır gibi saklanıyor.
Kripto Paralar Nasıl Üretilir?
Kripto parayı herkes üretebilir. Bilgi ve donanıma sahip olan her birey ya da gruplar sanal para üretimine başvurabilir. Tamamen açık ve şeffaf olan sistem sayesinde her şey kullanıcıların istediği gibi olmaktadır. Coin üretebilmek içinde belli başlı teknolojik donanıma da sahip olmak gereklidir.
Kripto para birimlerinde ayrıca madencilik kısmı vardır. Ancak bu işlemi her coin sağlamamaktadır. Bitcoin ve Ethereum gibi önemli coinlerde madencilik yapılabilmektedir. Güçlü cihazlara dijital ortamda kazı yapma çalışmasına mining denilmektedir. Madenciler oluşturulan sistemle kazı çalışması yaparak coin çıkarmak işlemi yapmaktadır.
Kripto Paralara Güvenilir Mi?
Kripto para birimleri oldukça güvenlidir. Kötü amaçlı yazılımların saldırısına karşı korunaklıdır. Bir coine saldırı ne kadarsa olursa olsun hacklenemez. Ancak kripto paraların bulunduğu borsalara saldırı düzenlenebilir. Bunda da yine üst düzey güvenlik önlemleri bulunmaktadır.
Kripto Paralar Yasal Mıdır?
Kripto paralar kimi ülke yasal kimi ülkede ise yasaktır. Kısacası devletler nötr şekilde durmaktadır. Devletlerin ara ara yasak söylemleri olsa da kripto paraların önüne geçmek oldukça zor. Ülkemizde de kripto paralara karşı bir yaptırım ya da cezai işlem uygulanmamaktadır.